Jeyuu

Jeyuu (alijunaiki: hormiga) Shia wane wuchii meipüsesalü, kasa'ulesü, müsü aka saa'in ko'oi; süpüshi tü kanüliakat artrópodos. Kepiasü mmolu'u. Eesü süpüla katünain shia je awatüsü wanaa sümaa sü'itüin juya.

Jeyuu.

Naa jeyuukana kottüshii waneepia, eesü waimale napüshi, watta naalin, alatüshii suulia poloo nekii. Tü mülo'ukalü shipia jeyuu, shia eere naya kottiraain sütüma juyakat, nnojoishii kepiain eere saamatuui.

Biografía de las hormigas

Clasificación

Tiempo de vida

Características

Jalasü kepiain tü jeyuukalü

Shipia Jeyuu Jalitpaje'ewalü

Keepiashii sulu'u mmakat je sulu'u wunu'u, sulu'u yotojolo shiale. Jouutsü eere tü wuittüin ma'i mmakat. Kepiasü sümaa süikeyuu, otta sümaa süchonyu. Eesü alijuna je wayuu sainküin mmakat eere shikünüin tü jeyuukat, je epinaseesü atumawaa otta müsia süpüla o'ulakiraa. Eesü piama Jeyuu; waneesüchon jiet shia tü kanüliakalü ¨reina¨ münüin sütüma alijuna, shia laa'ulaasüka süpülee tü wane jeyuukalüirua. Wainma ma'in süchonyu sa'akajee süpushua'alee. Shia tü akumajaakalü anainjee tü jeyuukalüirua süpüla a'yatawaa, süpüla atkawaa, ottta müsia tü waneeirua, sünain tü shipiakat, eesü jeyuu tooloyuu süpüla kachonwaa.

Sainküinpünaashii mmapa'akalü, cha'aya wattamuin.

Kasa shikaka Jeyuu

Waraitüshii soo'opünaa mmapa'akalü sünain akotchajaa neküin; eküshii, sü'ü wunu'u, otta süpasülachen eküülü,shimemera.

Tü kamalainkat namüin shia süpana wunu'u, mapa, süjüinkalü süsii wunu'u, Tü jeyuu a'yataatkalü shia tü ajuittakat sulu'ujee shipia sünain akotchajaa eküülü. Ja'ijaasü namüin nakumajüin wanee wopu je anain, napünainjatü waneepia, saa'u wane kashi otta maka analema'in shia saa'u wane juya.

Jeyuu sulu'u karalo'uta

Naa jeyuukana ajuittüshii weinshi sulu'u karalo'uta otta müsia kuentaa sumüin tepichi, eree shiyaawatünüin aa'u tü a'yatawaakalü sütüma jeyuu otta wanaawain süina na'yataain supüshua'a. Ajuittüsü sünain karalo'uta sumaiwajatü. Eesü nachiki sulu'u tü nünükikat Maleiwa sulu'u tü karalo'uta kanüliakalü "Proverbios", eree shi'iyatünüin sukuaippa tü a'yatawaakat sütüma jeyuu, süka wanaawaun naya naya shikiraajee tü na'yataainkalü.