[[Anaajaalaa:Cestería Añú.JPG|thumb|250px|Nakumalaa na paroujakana]]
Tü pütchika ''añú'' nayaawase na paroujakana otta ''gente de mar'' müsü süka alijunaiki, otta süka wayuunaiki müsü: ''palaaje'ewaliikana''. E'raajünüshiija'a süka tü pütchika '''paroujanos''', sükajee kepiain naya sotpa'a tü palaaka otta müsia shiain eere naya kouralain sümaiwale'eyan, tü pütchika parouja ne'itaala na wayuukana süpüla nayaawatüinjatüin na nnojotka wayuuin otta müsia süpüla sotunjanain naa'in sükajee naatajatüin nakua'ipa (Johannes Wilbert. 1983). Jo müinma yaa, na laülaayuukana kayaawaseshii naya süka tü nanüikika, tü pütchika tia shia ''laguneros'', süka jamüin yalain naya kepiain soo'opünaa tü wuinka.<ref name=laguneros>[https://www.redalyc.org/pdf/2052/205216618004.pdf/ Significados socioculturales de la salud/enfermedad bucal en los indígenas añú]</ref><ref>[https://agua.org.mx/venezuela-fotorreportaje-un-pueblo-anu-que-sucumbe-sinamaica/ Venezuela: FOTORREPORTAJE Un pueblo añú que sucumbe: Sinamaica]</ref>
Na paroujakana kayaawaseshii nemüiwa noulia na waneeirua wayuu kouralaka sulu'u mmakat Suuria (Yukpa, Bari, Wayuu otta Japreria). Akatsa'a nayain na paroujakana na kojuyashiikana na'akajee, pajeshii nachiirua na wayuukana. Tü nanüiki na paroujakana meematüsü tü wayuunaikika, süka jamüin pawalaawashi tü nanüiki, sükajee shi'ipain tü anüiki mülo'usuka Arawak.
Tü pütchika ''parouja'', ne'itaala na wayuukana nanain na añú, süpüla nayaawatüinjanain. Akatsa'a joolu'u natuma na atüjaka süpüleerua kasa a'wanajaanüsü tü pütchika süpüla shiainjatüin tü Añú nayaawasekalü, tia maka sutuma na'yataain na Movimiento Cultural Paraujano (MOCUPA).
